Σχεδόν ένα στα δύο ελληνικά νοικοκυριά έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές για στεγαστικό δάνειο ή ενοίκιο, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας ή αγορές με δόσεις.
Η χώρα μας είναι μακράν πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με το ποσοστό όσων χρωστούν να φτάνει το 42,8%.
Δεύτερη έρχεται η Βουλγαρία με 18,7% και τρίτη η Ρουμανία με 15,3%.
Ενώ σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ε.Ε. σημειώθηκε μεγάλη αποκλιμάκωση του ποσοστού από το 2014 έως το 2024, η Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση.
Από τη «φυλακή χρέους» του 19ου αιώνα στη σύγχρονη Ελλάδα
Στον 19ο αιώνα στην Αγγλία, όσοι αδυνατούσαν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους φυλακίζονταν.
Η έκφραση «φυλακή χρέους» σήμερα έχει μεταφορική σημασία, όμως αποτυπώνει πιστά την πραγματικότητα χιλιάδων νοικοκυριών – και ολόκληρων χωρών – που είναι «πνιγμένες» στα χρέη.
Η Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση χώρας-«φυλακής χρέους»:
τόσο για το δημόσιο χρέος, όσο και για το ιδιωτικό.
Το ελληνικό ιδιωτικό χρέος: η αθέατη πλευρά της κρίσης
Το ιδιωτικό χρέος — οι οφειλές πολιτών προς τις τράπεζες, το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία —
δεν έχει απασχολήσει διεθνώς όσο το δημόσιο χρέος.
Ωστόσο, πίσω από αυτό κρύβεται μια σιωπηλή κοινωνική κρίση:
οι πάγιες οφειλές των νοικοκυριών για νοίκι, στεγαστικά δάνεια, ρεύμα, νερό και αγορές με δόσεις.
Αν και δεν καταγράφονται επίσημα στο χρέος, αποτελούν ουσιαστικά μορφή χρέους,
καθώς αφορούν βασικές και επαναλαμβανόμενες ανάγκες.
Η αποπληρωμή τους είναι μηνιαία, σαν δόση δανείου — συχνά υψηλότερη από άλλες τραπεζικές υποχρεώσεις.
Ο κίνδυνος δεν είναι οι τόκοι – είναι η ίδια η επιβίωση
Σε αυτές τις οφειλές δεν καραδοκούν τόκοι υπερημερίας ή πλειστηριασμοί,
αλλά κάτι πολύ πιο δραματικό:
η διακοπή της υπηρεσίας.
Να μείνει το νοικοκυριό χωρίς ρεύμα, νερό ή στέγη.
Η κάθε μορφή χρέους είναι επαχθής, αλλά οι οφειλές για νοίκι, ρεύμα και νερό
συνδέονται με το υπαρξιακό άγχος της επιβίωσης.
📉 Τα στοιχεία της Eurostat: Η Ελλάδα πρωταθλήτρια στο χρέος νοικοκυριών
Σύμφωνα με την Eurostat (Οκτώβριος 2024):
-
Το 42,8% των ελληνικών νοικοκυριών είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές για ενοίκιο, στεγαστικό, ρεύμα ή δόσεις αγορών.
-
Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε. (Βουλγαρία: 18,7% – Ρουμανία: 15,3%).
-
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που διατηρεί ποσοστό άνω του 40% το 2024,
ενώ στις υπόλοιπες πέντε χώρες με υψηλά ποσοστά το 2014 (Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Ρουμανία, Σλοβενία)
τα ποσοστά έχουν μειωθεί κάτω από 20%.
📈 Εκρηκτική άνοδος 2021–2023
Η Ελλάδα κατέγραψε άλμα στο ποσοστό των νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές:
από 36,4% το 2021 σε 47,3% το 2023, με μικρή αποκλιμάκωση το 2024 (42,8%).
Η αύξηση αυτή συνδέεται άμεσα με:
-
Την ακρίβεια (ιδίως στις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου)
-
Την εκτίναξη των ενοικίων
Αποδεικνύοντας ότι τα ελληνικά νοικοκυριά υπέφεραν πολύ περισσότερο από τα υπόλοιπα στην Ευρώπη.
Τα υπόλοιπα βάρη στις πλάτες των νοικοκυριών
Όπως ο μυθικός Άτλας που κρατούσε τον Ουρανό, έτσι και τα ελληνικά νοικοκυριά —
ιδίως τα εργατικά και λαϊκά — σηκώνουν στις πλάτες τους το βάρος του συστήματος.
Μετά τη διπλή χρεοκοπία του 2010 (τραπεζών και Δημοσίου),
οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν τις απαιτήσεις:
-
Των δανειστών και των τραπεζών
-
Των εταιρειών ενέργειας και των ιδιοκτητών ακινήτων
-
Του κράτους, μέσω φόρων και περικοπών
Ο μηχανισμός της οικονομικής ασφυξίας
-
Με τα υπερπλεονάσματα και τις περικοπές, το κράτος απορροφά το εισόδημα των πολιτών.
-
Με τις οφειλές για ενοίκια και ενέργεια, χρηματοδοτούνται τράπεζες, ιδιοκτήτες και εταιρείες ρεύματος.
-
Με την ακρίβεια, τα νοικοκυριά πληρώνουν «χαράτσι» σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής.
-
Με τους πλειστηριασμούς και τις δόσεις δανείων, συντηρούνται οι τράπεζες και οι servicers.
-
Με τα μηδενικά επιτόκια καταθέσεων, οι τράπεζες λεηλατούν την πραγματική αξία των αποταμιεύσεων.
-
Και με τα 13ωρα εργασίας και τους χαμηλούς μισθούς, οι πολίτες «χρηματοδοτούν» ολόκληρο τον επιχειρηματικό τομέα.
Οι «οικονομικές επιτυχίες» και τα αληθινά τους θύματα
Πίσω από κάθε θριαμβολογία για «ανάπτυξη» και «επενδύσεις»
κρύβονται τα πραγματικά θύματα:
τα νοικοκυριά που στενάζουν από χρέη, ακρίβεια και εξάντληση.
Αυτά που πληρώνουν με εισόδημα, ιδρώτα και δικαιώματα το τίμημα της «οικονομικής επιτυχίας».
Πηγή: «Πνιγμένοι στα χρέη οι Έλληνες», Εφημερίδα των Συντακτών, efsyn.gr
0 Σχόλια